Meer geld maakt écht niet gelukkig
Feedback erkenning en uitdagend en creatief werk zijn veel belangrijker voor het geluk van werknemers dan een financiële stimulans. Dat concludeert BNR Nieuwsradio na een rondgang onder deskundigen op het gebied van geluk, geld en personeelsmanagement.
Kilian Wawoe, docent HRM aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, zegt tegen BNR dat alleen werknemers met simpele taken harder werken als ze een hoger salaris krijgen. Hij zegt dat men vaak twee dingen met elkaar verwart: het verdelingsvraagstuk en het prestatievraagstuk. 'Het klopt dat geld een goed middel is om te delen, bijvoorbeeld als een bedrijf veel winst heeft gemaakt. Maar het is geen goed middel om betere prestaties te krijgen. Ik zou zeggen: voor gelijk werk moet je gelijk belonen en alleen bij aantoonbaar beter functioneren meer betalen.'
Nadelige effecten
Wawoe benoemt daarnaast dat een bonus of een hoger salaris een negatief effect kan hebben op de werksfeer. Dat komt doordat het vaak de mannen met een grote mond zijn die als eerste meer geld krijgen. Dat leidt volgens hem tot jaloezie binnen het team. Hij noemt geld daarom de hygiënefactor: je wordt er niet tevredener van, maar het kan wel voor veel ontevredenheid zorgen. ‘Ik zou dus zeggen: voor gelijk werk, vooral gelijk belonen. En alleen bij aantoonbaar structureel beter functioneren meer betalen.’
Meer geld = minder productiviteit
Hoogleraar Economische Theorie en Beleid, Esther-Mirjam Sent, geeft ook aan een financiële beloning negatieve effecten heeft op het denkproces. Ze verwijst dan ook naar een experiment waarbij twee groepen een brandende kaars aan de muur moesten plakken zonder kaarsvet te knoeien. De ene groep zou bij succes geld krijgen, de andere niks. ‘Het bleek dat de groep die een bonus kon krijgen er 3,5 minuten langer over deed om de opdracht te laten slagen dan dan de groep zonder bonus.’ Daarnaast kan een bonus volgens haar resulteren in gedragsverandering, maar dat is van korte aard. Ze benoemt daarbij wel dat een fatsóénlijk salaris wel een voorwaarde is voor tevreden werknemers. Maar daarmee is de kous nog niet helemaal af: ‘Je moet ze het gevoel geven dat ze zinvol bezig zijn. Ze willen een waardevolle bijdrage leveren, erkenning en creatief werk hebben.'
Uitzondering op de regel
Wawoe streept overigens de waarde van een financiële stimulans voor werknemers niet helemáál weg. Mensen met geldstress, dat zijn er in Nederland zo’n twee miljoen, worden wel degelijk gelukkig van extra geld. En ze worden er minder dom van, want mensen met geldstress gaan er gemiddeld 13 IQ-punten op achteruit. ‘Je kunt het vergelijken met een computer: als er te veel programma's openstaan, dan wordt die computer langzaam en dat gebeurt bij mensen dus ook. En er is altijd één programmaatje dat meedraait en dat is die geldstress.
Bron: BNR Nieuwsradio
