Reorganisatie en toch gezond werken?

Ondernemingsraden en preventiemedewerkers kunnen als 'partners in crime' zorgen dat het onderwerp van gezond en veilig werken op de agenda blijft staan. 'Arbo gaat heel vaak over wat niet goed gaat en moet verbeteren. Maar als je gedrag wilt veranderen, moet je verder kijken dan de vraag waar we de sanctie neerleggen', zegt Lia van Rijen, senior adviseur bij de Werkplaats voor Medezeggenschap.

Van Rijen is gespecialiseerd in verandermanagement. Samen met TNO en de Universiteit van Amsterdam ontwikkelde Van Rijen de participatieve RI&E, een werkmethode waarmee ondernemingsraden samen met de medewerkers aan de slag gaan om gezond en veilig werken te bevorderen. Hierbij zijn het versterken van positief gedrag en eigen verantwoordelijkheid belangrijke elementen.

Commissie VGWM

Net als preventiemedewerkers vinden ondernemingsraden gezond werken een heel belangrijk onderwerp, zegt Van Rijen. 'Grotere OR'en hebben vaak ook een commissie VGWM (Veiligheid, Gezondheid, Welzijn en Milieu), die net als preventiemedewerkers veilig en gezond gedrag stimuleert. Ondernemingsraden hebben daarin wel een dubbelrol, want zij moeten het gezondheidsbeleid ook toetsen en instemming verlenen aan de maatregelen die door de preventiemedewerker voorgesteld worden.'

Samenwerken

Eén van de wettelijke taken van de preventiemedewerker is het adviseren en nauw samenwerken met de ondernemingsraad of de personeelsvertegenwoordiging over de te nemen maatregelen voor een goed arbeidsomstandighedenbeleid. Ook al zijn preventiemedewerkers en ondernemingsraden ieder vanuit hun eigen rol bezig met gezond en veilig werken, dat wil niet zeggen dat ze daarbij ook echt samenwerken. Van Rijen: 'Het vraagt over en weer om elkaars rol te gunnen. De preventiemedewerker moet durven loslaten en de ondernemingsraad betrekken bij het preventiewerk. De ondernemingsraad moet op zijn beurt niet verzanden in een zure, enkel controlerende rol. Gezond werken vraagt om samenwerking waarbij wat verder vooruitgekeken wordt. Zodat iedereen weet wat er op de agenda staat en je op elkaar kan vertrouwen, in plaats van dat je elkaar over en weer voor verrassingen plaatst.'

Reorganisatie

Gezond en veilig werken lijkt het tij momenteel tegen te hebben. 'In tijden van reorganisatie en ontslag raken arbo-onderwerpen steeds vaker ondergesneeuwd. Ondernemingsraden weten vaak al niet hoe zij de werkgelegenheid moeten behouden. En als dat al lukt krijgen werknemers die hun baan houden vaak te maken met idiote roosters of wordt er wel heel veel flexibiliteit van ze geëist. Ook daarin kunnen ondernemingsraden en preventiemedewerkers elkaar ondersteunen. De preventiemedewerker kan aangeven wanneer de nieuwe werkwijze ongezond wordt. Aan de andere kant kunnen ook de preventiemedewerkers hun baan verliezen. Arboverantwoordelijkheid wordt steeds vaker in de lijn gelegd en preventie wordt met geringer aantal uren bij de HRM-afdeling ondergebracht. En dan kan de ondernemingsraad in zijn advies over de reorganisatie aandacht vragen voor het behoud van de onafhankelijke positie van de preventierol.'

Artikel 24

Van Rijen vindt dat de ondernemingsraad op zijn minst een behoorlijk gesprek met de bestuurders van de organisatie moet voeren over gezondheidsbeleid. 'Artikel 24 schrijft voor dat er tenminste twee keer per jaar een bespreking van de algemene gang van zaken is. Ik roep ondernemingsraden ertoe op om ook arbo altijd op de agenda te zetten. Het is hét moment om naast de doelstellingen van beleid, ook de hoogte van het arbobudget en de investering in preventie te bespreken en te bekijken hoe je samen 'partners in crime' kunt zijn'.

Op de Dag van de Preventiemedewerker discussieert Lia van Rijen aan de thematafel Gezocht: Partner in crime met belangstellenden en specialisten uit het werkveld. 

Bron: OR Informatie

Rollen en verantwoordelijkheden