Klokkenluiders benadeeld na melding

Klokkenluiders ondervinden na het doen van hun melding veel negatieve ervaringen op hun werk. Dat zegt het Huis voor Klokkenluiders in hun jaarverslag over 2017. Zo zouden ze bijvoorbeeld worden gepest of zelfs ontslagen. Sommigen meldden zich als gevolg van de pesterijen zelfs ziek.

Het Huis voor Klokkenluiders werd in 2016 opgericht om melders van werk gerelateerde misstanden binnen een organisatie bij te staan met advies. In sommige gevallen doen zij ook onderzoek naar de zaak. In 2017 kwamen er 471 meldingen binnen, waarvan er 39 werden beoordeeld als klokkenluiderszaak. Deze zaken deden zich in 31% van de gevallen zich voor in de private sector, 41% in de publieke sector en 28% in de semipublieke sector. In achttien gevallen ging het om mogelijke misstanden omtrent wet- en regelgeving en in zeven gevallen kwamen de gezondheid, de veiligheid of het milieu in gevaar.

Lastig de vinger op te krijgen
Het is voor het Huis voor Klokkenluiders lastig om nadere specificaties over de cijfers geven, zegt persvoorlichter Arjen Wilbers. De organisatie richt zich in eerste instantie op het begeleiden van de melder bij het doen van een melding. ‘Wanneer onderzoeken op verzoek van de melder zijn afgerond hopen we daar meer inzicht in te krijgen.’ Volgens hem is het dan ook lastig te zeggen wie er verantwoordelijk zijn voor de pesterijen van de klokkenluiders, ‘en het varieert ook sterk, van leidinggevenden tot directe collega’s. Helaas worden klokkenluiders nog steeds te vaak gezien als mensen die “uit de school klappen” of “niet loyaal” zijn. Dat kan reacties oproepen met als doel om van mensen af te komen, zoals pesten, isoleren, herplaatsing of zelfs beëindiging van een dienstverband.’.

Een algemeen beeld
Er is geen specifieke branche waar de meeste meldingen vandaan komen, voegt Wilbers nog toe: ‘Per subsector is er sprake van enkele klokkenluiderszaken, die in 2017 samen het totaal van 39 nieuwe klokkenluiderszaken hebben gevormd. Wel zien we in relatie tot 2016 een lichte verschuiving van het aantal nieuwe klokkenluiderszaken richting de publieke sector, maar of dit structureel is kunnen we nu nog niet zeggen,’ zegt hij. ‘Het algemene beeld dat wij in ieder geval krijgen is dat misstanden en daaruit voortvloeiende klokkenluiderssituaties overal en op alle niveau’s binnen een organisatie kunnen voorkomen en ook heel verschillende van aard kunnen zijn.’