Onderscheidende arbeidsvoorwaarden aanbieden: zo doe je dat!

Nog nooit was er zo’n hoog aantal uitstaande vacatures. In de huidige krappe arbeidsmarkt doen werkgevers er alles aan om talent aan te trekken (en te behouden). Het enkel aanbieden van een marktconform salaris blijkt vaak niet voldoende om de aandacht van werknemers te trekken. Het zijn de (originele) secundaire arbeidsvoorwaarden die tegenwoordig onmisbaar zijn om talent aan te trekken en te binden, evenals een open werkcultuur, het verlagen van werkdruk en een betere balans tussen werk en privé. 

Strategische arbeidsvoorwaarden zijn belangrijk

Wanneer een werkgever wil meespelen op de huidige competitieve markt naar nieuwe werknemers, dan is het hebben van strategische arbeidsvoorwaarden een must. Het aanbieden van een marktconform salaris alleen is niet meer voldoende, ook de secundaire, tertiaire en quartaire arbeidsvoorwaarden moeten op orde zijn. Het helpt bovendien bij het behouden van talent. Werknemers die binnen hun eigen organisatie niet goed beloond worden of geen doorgroeimogelijkheden zien, zullen nu eerder geneigd zijn om de overstap naar een andere organisatie te maken. Ook is het van belang om het aantal werknemers binnen de organisatie op peil te houden. Wanneer er een tekort is aan talent binnen de organisatie en er veel uitstaande vacatures zijn, zullen de overige werknemers veel stress en druk ervaren. 

Wat zijn secundaire (en tertiaire, en quartaire) arbeidsvoorwaarden?

Primaire arbeidsvoorwaarden zijn de meest belangrijk arbeidsvoorwaarden. Ze staan meestal opgenomen in een arbeidsovereenkomst. Het gaat hierbij om dingen die direct uit te drukken zijn in salaris: het bruto maandsalaris, maar ook het aantal werkuren per week (fulltime of parttime) of de overwerktoeslagen. Onder secundaire arbeidsvoorwaarden verstaan we alle extraatjes die boven op de primaire arbeidsvoorwaarden komen. Denk bijvoorbeeld aan een reiskostenvergoeding, de mogelijkheid tot thuiswerken, een abonnement bij de sportschool, gratis kantoorlunch of een 13e maand. Tertiaire arbeidsvoorwaarden zijn voorzieningen waarvan de geldwaarde moeilijk uit te drukken is. Denk bijvoorbeeld aan een kerstpakket, of een jaarlijks zomerfeest. Quartaire arbeidsvoorwaarden hebben te maken met goede doorgroeimogelijkheden, of een fijne en open werksfeer. 

Pas de arbeidsvoorwaarden aan op de doelgroep 

Het is van belang dat het arbeidsvoorwaardenpakket wordt aangepast op de doelgroep van het bedrijf. Niet elke doelgroep spreekt hetzelfde aan. Met name de jongere generatie werknemers heeft andere wensen voor ogen dan de oudere generatie werknemers, wanneer het op hun carrière aankomt. Zo zal een millennial veel waarde hechten aan een personeelsfeest of een skivakantie, terwijl hun collega van 50 hier juist niet op zit te wachten. Ook de manier van samenwerken verschilt tussen de verschillende generaties: zo hecht de jongere generatie meer waarde aan het werken op afstand (indien mogelijk). Door dit als werkgever te faciliteren, is het makkelijker om werknemers te binden voor een langere periode.  

Originele arbeidsvoorwaarden zijn belangrijk

Het is niet moeilijk om een uitgebreide standaardlijst te maken van veelvoorkomende secundaire arbeidsvoorwaarden die in de meeste arbeidsovereenkomsten terug te vinden zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een auto of een fiets van het bedrijf, een reiskostenvergoeding, een telefoon of laptop van het bedrijf, een bonusregeling of een collectieve ziektekostenregeling. Toch is het juist in deze tijden belangrijk om origineel te zijn. Er zijn talloze voorbeelden te bedenken. Zoals een ‘snipperdag’ die werknemers een of twee keer per jaar mogen inzetten op het moment dat zij geen zin hebben om te werken, of simpelweg een baaldag hebben. Een ander voorbeeld is het aanbieden van een oppas voor de kinderen of het aanbieden van extra (betaald) ouderschapsverlof. Sommige werkgevers geven hun werknemers een Netflix-abonnement cadeau zodat zij in de avonduren kunnen ontspannen, of zij bieden hun werknemers een gratis ‘strijkservice’ aan. Een ander voorbeeld is het aanbieden van gratis massages of een onbeperkt aantal vakantiedagen. Voor sommige werknemers is de maatschappelijke waarde in hun baan belangrijk. Het kan dan een optie zijn om betaalde dagen voor het doen van vrijwilligerswerk aan te bieden. 

Strategische arbeidsvoorwaarden hoeven niet altijd geld te kosten

Ook voor de werkgevers met een kleine(re) portemonnee zijn er genoeg moderne arbeidsvoorwaarden te bedenken. Denk bijvoorbeeld aan het aanbieden van flexibele werktijden. Met name sinds de pandemie staat deze arbeidsvoorwaarde voor veel werknemers hoog op het lijstje. Flexibele werktijden zorgen ervoor dat een werknemer een betere balans tussen werk en privé zal ervaren. Ook toestemming tot regelmatig thuiswerken valt onder dit rijtje. Bovendien zal het toestaan voor meer thuiswerken kunnen resulteren in een win-win situatie: het kan de productiviteit van de werknemer flink verhogen als de werknemer behoefte heeft aan een rustige werkomgeving. Steeds meer werknemers hebben de wens om voor een langere tijd vanuit het buitenland werkzaam te zijn. Deze optie hoort dan ook in het rijtje met moderne arbeidsvoorwaarden thuis.

De voordelen van een goed arbeidsvoorwaardenpakket

De voordelen van een goed arbeidsvoorwaardenpakket zijn oneindig. Ten eerste is het een manier voor een organisatie om zich te onderscheiden van de concurrent. Daarnaast gaan goede arbeidsvoorwaarden en langdurige werkrelaties hand in hand. Door werknemers een goed pakket aan te bieden vergroot dit de kans dat zij zich voor langere tijd aan het bedrijf zullen binden. Dit verkleint de collectieve werkdruk omdat er genoeg werknemers aan boord zijn. Tevreden werknemers werken bovendien harder en efficiënter. Er zullen ook meer kandidaten op uitstaande vacatures reageren. Ten slotte gaat een goed arbeidsvoorwaardenpakket hand in hand met het aanbieden van goede arbeidsomstandigheden en het creëren van een veilige werkomgeving. Het uitbreiden van de secundaire, tertiaire en zelfs quartaire arbeidsomstandigheden kan onder andere leiden tot werkstresspreventie. Bijvoorbeeld doordat werknemers meer doorgroei- en leermogelijkheden hebben, of doordat zij zich meer ‘gehoord’ voelen door hun leidinggevende of hun collega’s. Kortom, door dit totaalpakket zijn werknemers minder vaak ziek wat indirect weer een grote kostenbesparing oplevert voor de werkgever. 

Vergeet de ondernemingsraad niet 

De keuze is enorm en het kan niet altijd eenvoudig zijn om een arbeidsvoorwaardenpakket op te stellen dat past bij alle lagen van de onderneming. Het kan helpen om gesprekken aan te gaan met verschillende lagen binnen de organisatie. Rol bijvoorbeeld een werknemersenquête uit naar werknemers waarin zij kunnen stemmen welke arbeidsvoorwaarden zij belangrijk vinden. Ook de ondernemingsraad kan een rol spelen bij het opstellen van een nieuw arbeidsvoorwaardenpakket (soms zullen zij zelfs verplicht betrokken moeten worden). Door zoveel mogelijk betrokkenen te betrekken bij de plannen voor moderne arbeidsvoorwaarden zal er uiteindelijk een plan uitrollen wat door de meeste mensen binnen de organisatie wordt gedragen. 

Fiscale voorwaarden van belang

Voor het aanbieden van sommige arbeidsvoorwaarden gelden fiscale voorwaarden (denk bijvoorbeeld aan de werkkostenregeling) of wettelijke voorwaarden (zoals bij thuiswerken). Het is daarom van belang dat werkgevers zich altijd van tevoren laten inlichten waar zij rekening mee moeten houden.  

Tot slot 

Naar verwachting houdt de krappe arbeidsmarkt voorlopig nog wel even aan. Op een krappe arbeidsmarkt zullen organisaties inspanningen moeten verrichten (en moeten blijven verrichten) om talentvolle werknemers aan zich te binden en om hen gemotiveerd te houden. Een modern arbeidsvoorwaardenpakket speelt hierin een cruciale rol.