Kwart werknemers zou mentale klachten verzwijgen voor de baas

Een kwart van de Nederlandse werknemers zou niet met zijn leidinggevende bespreken dat hij psychische problemen zou hebben of krijgen, blijkt uit onderzoek van Tilburg University. Dat betekent dat de leidinggevende in die gevallen ook geen hulp of ondersteuning kan bieden om te uitval te helpen voorkomen. Hier ligt mogelijk een belangrijke sleutel naar de preventie van psychisch verzuim en verlies van werk.

De belangrijkste redenen waarom werknemers het niet willen bespreken dat ze psychische problemen hebben, zijn dat ze zich schamen, bang zijn dat openheid een negatief effect zal hebben op hun werkzaamheden en carrière, en dat ze graag hun problemen zelf oplossen. Volgens de onderzoekers is het scheppen van een gezond en veilig werkklimaat van groot belang om langdurig verzuim te voorkomen. Leidinggevenden en preventiemedewerkers spelen hierin een belangrijke rol, maar ook in de rest van de organisatie is hiervoor een inclusief klimaat nodig.

Openheidsdilemma
Werknemers die psychische problemen ervaren zitten vaak met een dilemma: wel of niet op het werk vertellen? Schaamte en zelfredzaamheid hebben veel invloed op de beslissing om het wel of niet te bespreken. Enerzijds kan het bespreken van de gezondheidsproblemen leiden tot begrip, verbeterde werkrelaties en tot concrete werkaanpassingen die belangrijk zijn om het werk vol te kunnen houden. Bovendien kan het geheimhouden van gezondheidsproblemen ook leiden tot veel stress en vermoeidheid, omdat werknemers zichzelf niet kunnen zijn.

Maar wie psychische problemen wil bespreken in de werkomgeving, loopt ook het risico op discriminatie of stigmatisering. Zo kan het er bijvoorbeeld toe leiden dat men geen contractverlenging krijgt of als eerste ontslagen wordt bij een reorganisatie. Daardoor nemen carrièrekansen af en riskeert de werknemer dat juist de dingen waar werkplezier wordt ervaren eraf gaan en alleen saaie taken overblijven. Dit dilemma, waarbij zowel het bespreken als het zwijgen over gezondheidsproblemen in de werkomgeving kan leiden tot verlies van werk, heet het openheidsdilemma.

Werkgever-werknemer relatie
In dit onderzoek van Tilburg University werden bijna 900 werkende Nederlanders bevraagd of zij open zouden zijn over psychische problemen als ze die zouden krijgen. Van de bijna driekwart van de ondervraagden die aangaf psychische problemen wel te zullen bespreken met de leidinggevende werden als belangrijkste redenen voor openheid genoemd dat men zich verantwoordelijk voelde voor het werk en een goede relatie met de leidinggevende.

Een goede relatie met de leidinggevende en een positief en inclusief werkklimaat is volgens de onderzoekers dan ook van groot belang voor de preventie van psychisch verzuim. Als werknemers vroegtijdig kunnen aangeven dat het niet goed met ze gaat, en als dit daadwerkelijk tot steun leidt in plaats van stigma en discriminatie, kan langdurig verzuim en verlies van werk voorkomen worden. En dat is in het voordeel van de werknemer, maar uiteindelijk ook van de werkgever.

Bron: Tilburg University