Het verschil tussen het tijdstip waarop de factoren beïnvloed kunnen worden, zegt ook iets over de wijze waarop en het tijdsbestek waarin de factoren aangepakt kunnen worden. Voor indirecte factoren en nog meer voor basisfactoren geldt, dat ze vaak niet van het ene op het andere moment kunnen worden aangepast. De aanpassing is vooral een taak van het management. In de volgende tabel is voorgaande nader uitgewerkt:
Factor
|
Terrein
|
Verantwoordelijkheid
|
Termijn
|
Direct
|
Uitvoering
|
Medewerker
|
Korte termijn
|
Indirect
|
Beheersaspecten
|
Leidinggevende, team
|
Middellange termijn
|
Basis
|
Beleid
|
Management
|
Lange termijn
|
Samen aan de slag
Voor de preventiemedewerker is het van belang om alle informatie over de achterliggende handelingen en situaties van een (bijna-)ongeval te verzamelen. Aan de hand van het geschetste ongevalsmodel kun je op een eenvoudige wijze de directe factoren, de indirecte factoren en de basisfactoren boven water krijgen. Betrek hierbij de medewerkers die getuige waren van het ongeval en die de werksituatie goed kennen. Betrek daarnaast alle lagen van de organisatie, idealiter gaat het om een mix van mensen met verschillende achtergronden, niveaus en beïnvloedingsmogelijkheden. Ga nooit alleen van jezelf uit. Het is van belang dat je bij het bedenken wat je eraan kunt doen om een ongeval te voorkomen diepgaand nadenkt. Daarbij zijn verschillende inzichten van groot belang. Ook kan het betrekken van alle spelers bijdragen aan de bewustwording. Medewerkers zijn bijvoorbeeld een volgende keer meer alert op het nauw volgen van de procedures en kunnen ook elkaar daarbij helpen. Ook een leidinggevende zal er bijvoorbeeld meer aandacht aan geven tijdens het werkoverleg. De kans dat vervolgstappen daadwerkelijk ingezet worden en niet verzanden, wordt groter als mensen er van begin af aan hebben meegedacht.
Deskundigheid
Ongevallenonderzoek vraagt veel deskundigheid. Wanneer er ernstig letsel is of er sprake is van een ziekenhuisopname wordt geadviseerd een deskundige (externe) veiligheidskundige een onderzoek uit te laten voeren. Een externe veiligheidskundige kan een grote bijdrage leveren aan het hele proces, het onderzoek en de contacten met de overheid. Interne onderzoeken blijken niet altijd juist zijn. De schuldvraag wordt vaak bij de medewerkers gelegd en vaak is dat onterecht. Bedenk dat bijvoorbeeld een hoge werkdruk, stress door andere factoren en ook bijvoorbeeld een cultuur waarin je niet laat merken dat je last van stress hebt, een rol kan spelen. Meer over dit laatste vind je bijvoorbeeld in dit artikel: Ernstige stress en veiligheid. Ernstige ongevallen moeten gemeld worden bij de Nederlands Arbeidsinspectie (NLA). Ernstige ongevallen zijn ongevallen waarbij sprake is van blijvend (psychisch) letsel, letsel met de dood tot gevolg en ongevallen waarbij sprake is van ziekenhuisopname binnen 24 uur. Vrijwel altijd doet de Arbeidsinspectie dan uitgebreid onderzoek. Wil je meer weten over de werkwijze van de Inspectie, kijk dan hier: Arbeidsongeval melden | Nederlandse Arbeidsinspectie.
Kortom preventiemedewerker, neem bij tijd en wijle een ongeval onder de loep. Gelukkig hoef je niet te wachten op een ongeval of bijna-ongeval in je eigen organisatie. Je kunt bijvoorbeeld ook lering trekken van een ongeval bij soortgelijke bedrijven. Ook kun je samen met medewerkers een aantal logische scenario’s bepalen, wat er mis zou kunnen gaan en daarvoor de ongevallenanalyse toepassen. En doe dat samen. Daardoor leer en bereik je meer (mensen)!