Langer doorwerken: vroeg aandacht voor gezondheid

In Nederland werken mensen door tot steeds hogere leeftijd. De Raad voor Volksgezondheid en Zorg (RVZ) stelt de vraag of, en hoe, zorg voor gezondheid kan bijdragen aan langer doorwerken. Ja, zegt de Raad, als we maar vroeg genoeg beginnen met die zorg voor gezondheid. Pauline Meurs, voorzitter van de RVZ, overhandige deze maand het Advies “Doorwerken en gezondheid” aan Marcelis Boereboom, directeur-generaal Werk bij SZW, en Angelique Berg, directeur-generaal Volksgezondheid bij VWS.

Pauline Meurs: “We kunnen niet vroeg genoeg beginnen met langer doorwerken: al in gezonde levensjaren inzetten op het behoud van ons vermogen om te werken.”

Volgens de Raad dient duurzame inzetbaarheid expliciet op de agenda te staan van overleg tussen werkgever, werknemer en ondersteunende zorgverleners. Belangrijk daarbij vindt de Raad het kijken vanuit een levensloop. Met toenemende leeftijd neemt het risico toe op het verminderen van gezondheid en werkvermogen. Oudere werkenden lijden bijvoorbeeld vaker aan één of meer chronische aandoeningen. Met de jaren verandert de context, die het werkvermogen beïnvloedt. Denk bij jongere werkenden aan zorgen voor jonge kinderen en bij oudere werkenden aan het verlenen van mantelzorg.

Verschillende belangen

Er bestaat niet één regisseur en belangen verschillen. De Raad signaleert deze spanning in het zorgstelsel. Voorzitter Pauline Meurs: “De een heeft belang bij langer doorwerken, de ander bij het verhogen van productiviteit. Het is naïef te denken dat betrokken partijen er samen wel uit komen. Om daadwerkelijk bij te dragen aan langer doorwerken is het nodig oog te hebben voor de uiteenlopende belangen en na te gaan welke oplossingen er mogelijk zijn.”

Instrumenten op maat

Instrumenten op maat kunnen helpen. Instrumenten die inzetbaarheid kunnen meten of die de duurzaamheid van inzetbaarheid kunnen verbeteren. Daarbij moet maatwerk zorgen voor aansluiting op individuele behoeften van werkenden en voor effectiviteit. Waaraan denkt de Raad? Bijvoorbeeld aan gerichte werkaanpassingen bij een verminderd werkvermogen. Of aan het meenemen van het belang van werken en werkhervatting in richtlijnen en in zorgplannen, waarmee patiënten met zorgverleners afspraken maken over kwaliteit van zorg.

Zicht op interventies nodig voor passend beleid

Het valt de Raad op, dat er een aantal effectieve interventies bestaat om doorwerken te stimuleren. Zoals de interventie ‘activerende begeleiding en werkgerichte behandeling bij veelvoorkomende psychische klachten’. Deze interventies zijn echter niet speciaal bedoeld voor het langer doorwerken van oudere werkenden. Meer inzicht in effectiviteit en kosten van interventies die langer doorwerken bevorderen, helpt volgens de Raad een passend beleid te ontwerpen.

Achtergrond

Dit advies is vastgesteld door de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ). Het kent zijn oorsprong in een advies Beter zorg voor werkenden (2014) van de Sociaal Economische Raad (SER). De RVZ heeft besloten te adviseren over doorwerken en gezondheid vanuit een levensloopperspectief, omdat hij meent dat dit in de huidige beleidsdiscussie onderbelicht is. In Doorwerken en gezondheid staat de levensloop van werkenden centraal en de hiermee samenhangende wensen en behoeften van burgers.

Bron: RVZ