Thuiswerken: wat zijn de regels?

Lees ook: Hoe (preventief) te handelen bij een epidemie van het coronavirus Covid-19? (Arbeidsveiligheid.net)

In de risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E) staat dat alle risico's geïnventariseerd moeten worden. Werknemers werken nu vaak thuis. Ook in de RI&E moeten de risico´s van thuiswerken of plaats onafhankelijk werken zijn opgenomen.

Wat zegt de wet?

Alle thuiswerkers of telewerkers vallen onder de Arbeidsomstandighedenwet. Voor thuiswerken en telewerken gelden soepelere arboregels dan voor de werkplek in het bedrijf. Sinds 1 juli 2012 gelden die ruimere regels ook voor telewerken.

Werknemers hebben een goede werkplek nodig om hun werk veilig en gezond te kunnen doen. Een goede werkplek kan bestaan uit een goede stoel, een goede tafel en de juiste verlichting. Als een werknemer deze zaken zelf niet heeft, moet de werkgever daarvoor zorgen. Werkt een thuiswerker met beeldschermen en computers? Dan gelden thuis dezelfde eisen voor de inrichting van de werkplek als op kantoor.

Thuiswerken met gevaarlijke stoffen

De werknemer mag alleen thuiswerken met gevaarlijke stoffen als de werknemer zich thuis goed kan beschermen. De werknemer kan bijvoorbeeld persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken, zoals handschoenen en een veiligheidsbril. Gevaarlijke stoffen zijn bijvoorbeeld lijm, oplosmiddelen, poets- en ontvettingsmiddelen, soldeertin of verf.

Is er meer nodig dan een veiligheidsbril of handschoenen, dan mag de werknemer thuis niet met de stof werken. Bij thuiswerk is het namelijk onmogelijk om dezelfde veiligheidsmaatregelen te treffen als in het bedrijven. Dit betekent dat een groot aantal stoffen verboden is voor thuiswerkers. Werkt de medewerker met brandgevaarlijke stoffen, dan moet de werkgever zorgen voor een brandblusmiddel. De werkgever moet altijd vertellen hoe een thuiswerker zo veilig mogelijk kan werken.

Alle thuiswerkplekken inventariseren?

De werkgever is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de werkplek thuis. De werkgever kan daarom vragen of hij een thuiswerkplek mag (laten) onderzoeken. De werknemer hoeft hem in principe niet in huis toe te laten. De Inspectie SZW heeft wel altijd de bevoegdheid om de arbeidsomstandigheden op de thuiswerkplek te controleren.

Goede afspraken en goed overleg is belangrijk, bijvoorbeeld het aantal pauzes, het opvolgen van afspraken, het volgen van trainingen. De werkgever is ook verplicht om medewerkers te vertellen welke risico's aan hun werk verbonden zijn en hoe ze die kunnen vermijden. De werkgever maakt daarnaast duidelijke, schriftelijke afspraken over onderhoud, reparaties en vervanging van apparatuur die de medewerker nodig heeft. Maar ook over pauzes, afwisseling met ander werk en vergoedingen.

Thuiswerken in de RI&E

Ook moet de werkgever thuis- en telewerken opnemen in de RI&E. Voor thuiswerk betekent dit dat hij verplicht is om na te gaan of het werk wel geschikt is om in een woning te verrichten. Is dat niet zo, dan moet hij onderzoeken welke maatregelen nodig zijn om de werkplek passend te maken. Verder is de werkgever verplicht om van thuis- en telewerkers een aantal gegevens bij te houden, zoals naam en adres, leeftijd, werkzaamheden en gebruikte hulpmiddelen. Hij moet deze gegevens kunnen laten zien als de Inspectie SZW erom vraagt. Werkgevers moeten de thuiswerkers op de risco’s wijzen en op regelmatige basis controleren, bijvoorbeeld tijdens functioneringsgesprekken, om zo te weten of alles nog goed gaat met de werknemer.

Wat is thuiswerk?

Thuiswerk is al het werk dat je thuis kunt doen, van enveloppen vullen tot telefoon beantwoorden. Bij telewerk werk je thuis of op een andere plek en houd je met behulp van computer en telefoon contact met de werkgever.

Het is geen thuiswerk als je aan de woning zelf werkt (zoals loodgieters of schilders) of als je andere mensen thuis verzorgt of verpleegt. Ook als je werkt als hulp in de huishouding is het geen thuiswerk.

Het verschil tussen thuiswerken en telewerken? Een thuiswerker is iemand die een dienstbetrekking heeft en af en toe werkzaamheden verricht vanuit zijn eigen woning. Bij telewerken gebeurt eigenlijk hetzelfde, maar werkt de medewerker op een andere plek, bijvoorbeeld in de trein of een café. Telewerken en thuiswerken worden sinds 1 juli 2012 'plaatsonafhankelijk werken' genoemd. Voor dit plaatsonafhankelijke werken gelden soepelere arboregels dan voor vaste werkplekken.

Werkgever aansprakelijk

Als een werknemer RSI krijgt en een verband met de werkzaamheden voor de werkgever kan worden aangetoond, is de werkgever wel aansprakelijk. Een maatregel zou kunnen zijn om naast trainingen bijvoorbeeld de medewerker een checklist te laten invullen en deze door beide partijen laten onderteken om zo aan te tonen dat je als werkgever er alles aan hebt gedaan om een goede werkomgeving te creëren.

Benodigdheden voor beeldschermwerkplek thuis

Natuurlijk hangt een en ander af van de werkzaamheden die jij of je werknemers vanuit huis verrichten. Maar in basis heb je de volgende dingen nodig voor een goede, effectieve en arbo-verantwoorde thuiswerkplek:

Voldoende licht: denk aan lampen, daglicht en luxaflex
Juist afgesteld bureau
Instelbare stoel
Computer of laptop met internet
Ergonomisch toetsenbord en muis
(Mobiele) telefoon
Externe toegang tot documenten en de mailserver
Printer
Opbergkast
Verlengsnoeren

Lees ook: https://www.werkenveiligheid.nl/rie/werkwijze/risico-beeldschermwerk-onderschat. Hierin staat een praktische werkplekinstructie.

Aan de slag met de RI&E

Download op Arbeidsveiligheid.net de Checklist RI&E tijd- en plaatsonafhankelijk werken, waarin alle artikelen uit Arbobeleid en Arboregeling staan die van toepassing zijn op tijd- en plaatsonafhankelijk werken. Deze aandachtpuntenlijst kan gebruikt worden voor de RI&E gericht op tijd- en plaatsonafhankelijk werken.